Obserwatorzy

sobota, 20 września 2014

Mroki tysiącletnie.

III Rzesza odchodzi na chwilę do lamusa, dzisiaj zabiorę Was w podróż nieco dalej, ku mojej drugiej miłości - średniowieczu. 

Co wiedzieć musimy aby o średniowieczu rozprawiać?

- Wieki średnie to czas od 476 roku - upadku Cesarstwa 
Rzymskiego aż po trzy daty, w zależności od historyka i opracowania. Periodyzacja dziejów to bardzo skomplikowane zagadnienie - ilu historyków się do tego zabierze, tylu wymyśli własne, nowe i jeszcze dziwniejsze teorię. Ale wracając do końca średniowiecza. Uznajemy, że jest to albo: wynalezienie druku (prasy drukarskiej) przez Gutenberga - 1455 r., upadek Cesarstwa Bizantyjskiego - 1453 r. a w ostateczności - odkrycie Ameryki przez Kolumba w 1492 roku.

- Średniowiecze to następstwo najazdów plemion germańskich na tereny należące do Cesarstwa Rzymskiego. Wielka wędrówka ludów, bo tak określa się to zdarzenie wyglądała następująco: Hunowie nacierali od około 370 roku od strony stepów czarnomorskich na kolejne plemiona, dobijając się do murów Cesarstwa. Ludy przez Hunów napadane uciekały przed nimi, prąc do przodu, również w kierunku Rzymu. Marsz zaowocował ,,wpuszczeniem`` Germanów do imperium, początkiem władzy cesarzy pochodzenia barbarzyńskiego i daleko idącymi reformami. Ale o tym dalej. 

Święty Wolfgang i Diabeł.

Co nowego przyniosło średniowiecze?

Średniowiecze tak naprawdę przyniosło wiele zmian, nie tylko na gorsze. Idąc na przekór przekonaniu, że wieki średnie niosły ze sobą wyłącznie zacofanie, opowiem Wam nieco o sytuacji kobiet i dzieci na przełomie antyku i średniowiecza.

Jak zapewne wiecie, w starożytności to mężczyzna miał władzę decydującą nad kobietą - żoną, córką, matką etc. Władza nad płcią przeciwną pozwalała mu, w świetle prawa rzecz jasna, zabijać potomków płci żeńskiej. Zazwyczaj wychowywano jedną córkę, resztę zabijano, pozostawiając przy życiu wyłącznie synów. Sytuacja dzieci nawet w kwestii imienia wyglądała rozbieżnie - syn dostawał imię oraz rodzinne miano. Imię córki było wyłącznie pochodną imienia ojca, aby można było ,,podmiot`` jakoś nazwać. Podmiot, jak się domyślacie, nic nie dziedziczył po rodzicach. No dobra, miał posag, jednak posag był wyłącznie potrzebny jako karta przetargowa -,,Panie, bierz pan tą cholerę ode mnie, oddam skrzynię sukna, dzbany wina i trochę zwierza``. Cholera wychodziła za mąż i miała dzieci, które powielały jej los. Oczywiście, zdarzały się wyjątki, jednak były tak rzadkie, że szkoda o nich wspominać. Cholera, podmiot czy jak jej tam - kobieta, nie bywała w odbiorcą sztuki. Na igrzyska jej nie wpuszczano, w sztukach role żeńskie grał mężczyzna w przebraniu - ot, cały los oparty na domu i dzieciach.
Jednak kiedy w imperium pojawili się barbarzyńcy sprawy zaczęły iść w lepszym kierunku - zaczęło się od zakazu zabijania córek, później pozwolono kobietom wstępować do klasztorów - miały inną drogę niż rodzenie dzieci, zaczęły (mniejszą pulę ale zawsze) dziedziczyć po rodzinie, co pozwalało im na utrzymanie się w sytuacji awaryjnej. A posag w przypadku zakończenia miał być kobiecie zwracany.



,,Przecież średniowiecze to jeden wielki zabobon``.

Zabobon czy nie, średniowiecze niosło ze sobą własny system wartości, kompletnie odmienny od tego, jaki wyznawali Rzymianie. Egocentryzm zamienił się miejscem z teocentryzmem, Bóg zajął najwyższe miejsce, jakie było do zajęcia.
Interpretacje Biblii, dobór odpowiednich ewangelii, zamieszanie dookoła papiestwa, spór o inwestyturę - wszystko to doprowadziło do tego, iż obecnie uważa się średniowiecze za najbardziej zacofany czas w historii świata. Winą jednak nie była sama wiara a instytucja papiestwa. Przykładowo. Dlaczego Mieszko I Piast był wyłącznie księciem a jego syn - Bolesław I Chrobry (Wielki) Piast został koronowany na kilka tygodni przed śmiercią (zmarł 7 VI 1025 r.)? Albowiem obaj czekali na zgodę papiestwa. To do papieża należała rola kreacyjna - on obsadzał godności królewskie. Dopiero Luter, Kalwin, Henryk VIII Tudor wystąpili przeciwko papieżowi, jego wyższości ponad każdym i doprowadzili do reformacji. To jednak było później, w epoce nowożytnej i pozostawimy to na dalszy termin.
Dodatkowo to nie Prokopiusz z Cezarei określił lata średnie średniowieczem. Termin ,,wieki średnie`` pojawił się dużo później, kiedy chciano uwypuklić różnicę pomiędzy trzema etapami historii. Ogólnie, historia to linia, która przecina prostą i raz opada a raz rośnie. Raz człowiek, humanizm, egocentryzm a raz - Bóg, wiara, strach przed śmiercią oraz marność świata. Zobaczmy:
Antyk                       Renesans  - Wiara w człowieka. 
          Średniowiecze               Barok. - Wiara w Boga, przemijanie.


Przykład sztuki późnośredniowiecznej.

~~~~~~~~~~***~~~~~~~~

Średniowiecze to temat rzeka. Dzisiaj dodałam wyłącznie wprowadzenie a przez najbliższych pięć wpisów (około dwóch miesięcy) postaram się pisać wpisy o tematyce średniowiecznej. Tak naprawdę nie da się tego wszystkiego ogarnąć w jednej publikacji aby ominąć żargon maniaka, postanowiłam zatem podzielić to na części aby Was zainteresować. 

~~~~~~***~~~~~~~

Co u mnie? 
Choruje. Motywuje się do matury, mam dziewięć miesięcy, pięć egzaminów (i dodatkowo dwa ustne) więc jest bardzo dużo pracy. Mateusz już w następny weekend przeprowadza się do Poznania - ucieka mi na miesiące z przerwami na dni. Nie wyobrażam sobie na razie jak to będzie wyglądało. Przynajmniej mam pewność, że żaden inny facet się do mnie nie przyczepi, wszyscy adoratorzy się rozmyli. Nie przeżywam tego, nawet się z tego cieszę. Bardzo mocno wzięłam sobie do serca słowa mojego nauczyciela. Jego piątkowa mowa moralizatorska doprowadziła mnie do stanu silnej paniki, jednak wciąż uważam, że miał racje. Trzecia klasa to pora na czytelnię i opracowania akademickie, nie imprezy i znajomych. Życie błędów nie wybacza, a ja nie mam na tyle twarde dupy aby mieć miękkie serce. Nikt się po mnie nie spodziewał, że będę miała miękkie serce. Nie ja.
I moje największe zaskoczenie tego tygodnia. Wyobrażacie sobie, że dowiedziałam się, iż jestem zbyt inteligentna i przez to zrażam do siebie ludzi? Bo ja nie. Jestem aż po dzisiaj w szoku tak poważnym, że mam ochotę się uszczypnąć w rękę. Też uważacie, że inteligencja w naszych czasach szkodzi?
~~~~~~~~***~~~~~~~
Dzisiaj tyle, pora uciekać spać.
 Zapraszam do komentowania, to najważniejsze dla mnie - każdy komentarz to motywacja, aby dalej coś pisać na tym blogu. 




16 komentarzy:

  1. Super! A byłam prawie pewna, że nikt nigdy w żaden sposób nie zachęci mnie do czytania o średniowieczu. Wśród nauczycieli historii powinna zajść jakaś reforma, bo moja pani jest tak nudna, że nie idzie nie usnąć na lekcji. A Ty Taltosie ujmujesz historię w taki sposób, że niesamowicie cieszę się z każdej nowej notki.
    Trzymaj się bardzo, dasz radę na maturze! A dni bez Mateusza niech lecą szybko. Zaś spotkania wasze będą magiczne, mówię Ci. Tygodnie rozłąki sprawiają, że ludzie dostrzegają magię w zwykłym spotkaniu. Dasz radę, dzielna jesteś bardzo. I fakt, cholernie inteligentna. A na pewno daleko Ci do jakiejkolwiek głupoty. Trzymam za ciebie kciuki <3

    OdpowiedzUsuń
  2. Świetna notka. Zgadzam się z osobą powyżej, nauczyciele powinni opowiadać tak ciekawie jak ty.

    OdpowiedzUsuń
  3. Mimo,ze nie lubie historii to uwielbiam czytac twoje notki,potrafisz wszystko ciekawie opisac!

    OdpowiedzUsuń
  4. Chyba przestanę nienawidzić historii...:)
    Dziękuję!

    OdpowiedzUsuń
  5. Serio, potrafisz zaintrygować! Pisz, twórz, realizuj!

    OdpowiedzUsuń
  6. Według mnie najważniejsze to być sobą. A skoro ktos uważa ze jest zbyt inteligentna to cóż... Jego strata.

    OdpowiedzUsuń
  7. Notka bardzo ciekawa i rzucająca trochę inne spojrzenie na średniowiecze. Mam tylko jedno (dwa?) pytania.
    Z tego, co pamiętam z historii w szkole i co na szybko sprawdziłam w internecie (coby się nie zbłaźnić, przynajmniej za bardzo) to sytuacja kobiet w starożytnych Atenach prezentowała się lepiej niż choćby w... no w innych miejscach. I lepiej niż to opisałaś. No i tutaj jest moje pytanie:

    W jakich jeszcze (o ile w jakichkolwiek) miejscach w starożytności kobiety były traktowane bardziej humanitarnie niż jak to opisałaś w poście? Czy może sytuacja w Atenach nie była tak kolorowa jak pokazywane jest na historii? Drugie pytanie wynika z tego, że pierwszy raz słyszę o tym, że córki często były zabijane, temat sprzedawania dzieci był poruszany, ale zabijania dzieci płci żeńskiej chyba nigdy, więc może inne ponure aspekty starożytności też zostały pominięte na lekcjach.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Moja wypowiedź była kreowana wyłącznie na sytuacji rzymskiej, tutaj odsyłam do pozycji Kobiety w czasach katedr, pierwszy rozdział pozwala na wywnioskowanie tego, co przedstawiłam we wpisie.

      Usuń
  8. Świetna notka!
    Dzięki tobie historia jeszcze bardziej mnie interesuje. :)

    OdpowiedzUsuń
  9. Naprawdę nie mogę doczekać się następnych wpisów. Uwielbiam tematykę średniowiecza, a Ty i twój sposób pisania sprawiacie, że jeszcze bardziej chcę zgłębiać ten temat. Mam nadzieję, że pojawi się również wpis o tematyce inkwizycji jak i średniowiecznych metod tortur. W końcu "nikt nie spodziewa się hiszpańskiej inkwizycji" ;).


    Pozdrawiam cieplutko i życzę z całego serduszka powrotu do zdrowia.

    A maturą nie powinnaś się tak zamartwiać. Jesteś bardzo inteligentna (aż odstraszasz przez to ludzi ;p) więc na pewno dasz radę w ciągu tych 9 miesięcy!

    Nie myślałaś może by w przyszłości postarać się wydać jakąś książkę o historii?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Napisanie książek jest jednym z moich życiowych celów. Ale to dopiero po doktoracie.

      Usuń
  10. Super notka! Rowniez uwielbiam sredniowiecze. Mam nadzieje, ze bedzie tu cos o Jagiellonczykach i wojnach polsko-krzyzackich. :)
    Fajnie, ze tak ciekawie piszesz o tym co kochasz najbardziej.
    A co do inteligencji - jest jak najbardziej pozadana. Seksowna wrecz. Widocznie zrazasz tych, ktorzy nie czuja sie na silach podolac rozmowie na wyzszym poziomie.
    Czytam kazda notke. Pozdrawiam, powodzenia na maturze. Wierze, ze dasz rade i dostaniesz sie na wymarzone studia. :)

    OdpowiedzUsuń
  11. bardzo ciekawa notka, Taltosie. Zainteresowałaś mnie. Chyba zacznę bardziej interesować się historią.

    OdpowiedzUsuń
  12. Taltosie, zupełnie szczerze - jesteś pierwszą osobą, która choć zwróciła mi uwagę na średniowiecze. Nigdy nie zawracałam sobie tym okresem głowy, przecież tylko Bóg, modlitwy, wszechobecne zacofanie... Nawet sztuka wydawała mi się do znudzenia nieciekawa. Nie myślałam, że kobiety w starożytności traktowane były aż tak źle, kompletnie mnie tym zaskoczyłaś. Powodzenia w dalszym pisaniu, mam nadzieję, że kolejny wpis zaskoczy mnie równie ciekawym faktami historycznymi :)

    OdpowiedzUsuń
  13. Niestety z doświadczenia wiem, że inteligencja jeśli wokół sami idioci i gimbusy szkodzi. Ale jako osoby inteligentne z planami na przyszłość nie dajmy im się ściągnąć na ten niski poziom. A Twoja inteligencją ponadprzeciętna powinna być dla Ciebie dumą! Tak więc nie przejmuj się nimi. A maturę i egzaminy zdasz. Wierzymy w Ciebie! No i nie mogę się doczekać reszty notek o średniowieczu!

    OdpowiedzUsuń
  14. Blog jest świetny, zaczynam go zatem obserwować i pragnę wyróżnić Twój blog odznaczeniem Liebster Award Blog. Zapraszam Cię do tej blogowej zabawy. Więcej szczegółów u mnie: http://kobi-eco.blogspot.com/2014/10/liebster-blog-award-kobi-eco-wyrozniona.html Pozdrawiam cieplutko ;-)

    OdpowiedzUsuń